Cần biết gì về tai biến mạch máu não?

Tai biến mạch máu não là một trong những bệnh lý gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Đây là tình trạng cần được phát hiện và kịp thời cấp cứu bởi vì nếu không sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm về vận động và thần kinh, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Như vậy, bạn cần nắm rõ tai biến là gì, nguyên nhân tai biến mạch máu não, cũng như các di chứng tai biến mạch máu não để nhận biết và có phương án điều trị kịp thời.

Tai biến là gì?

Tai biến còn được gọi là đột quỵ – Đây là tình trạng máu đột ngột bị mất lưu thông khi đang di chuyển đến não, dẫn đến hình thành cục máu đông, mạch máu não bị tắc nghẽn.

Cơ quan thần kinh là cơ quan cực kỳ phức tạp vs kiểm soát khá nhiều chức năng của cơ thể. Não bộ chỉ chiếm 2% trong tổng khối lượng cơ thể nhưng lại cần đến 15-20% tổng cung lượng tim để cung cấp oxy cần thiết cho các quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Tai biến mạch máu não có 2 loại như sau:

– Nhồi máu não: Loại tai biến này chiếm 80% trong tổng số ca bệnh, nguyên nhân chính là do khả năng tuần hoàn máu bị ứ tắc. Lúc này một phần nhỏ của não sẽ không được cung cấp máu và nếu càng kéo dài thời gian thì khu vực não đó sẽ bị hoại tử. Thời gian cho phép để đưa đến bệnh viện cấp cứu cho tình trạng này là 4 tiếng. Tuy nhiên, vẫn nên đến viện càng sớm càng tốt vì bất cứ chuyện gì cũng có thể xảy ra.

– Xuất huyết não: Loại tai biến này chỉ chiếm 20% trong tổng số ca bệnh đột quỵ, tuy nhiên tỉ lệ tử vong là vô cùng lớn. Bởi vì xuất huyết não khiến cho máu tràn vào mô và gây tổn thương cho não,l làm phù não. Thời gian “vàng” để cấp cứu không tính bằng giờ mà chỉ tính bằng phút, phải nhanh nhất có thể để tính mạng của bệnh nhân được đảm bảo.

Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não, và tùy vào từng loại tai biến mà sẽ có những nguyên nhân khác nhau, cụ thể:

Tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ

Người bị tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ thường là do máu đông làm ngăn chặn dòng chảy của máu cũng như oxy để đi nuôi các tế bào não. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do các mảng xơ vữa động mạch (chất béo bám thành mảng, nằm ở động mạch và chặn sự lưu thông của dòng máu). Như vậy, có thể nói xơ vữa động mạch là nguyên nhân tất yếu dẫn đến tai biến do thiếu máu cục bộ.

Bên cạnh đó, tuổi tác cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến tai biến mạch máu não. Tuổi càng lớn, động mạch thường có xu hướng thu hẹp, làm cho nguy cơ thiếu máu lên não tăng cao.

Tai biến mạch máu não do xuất huyết não

Nguyên nhân chính của tình trạng tai biến mạch máu não do xuất huyết não là do hậu quả của việc tăng huyết áp khiến cho mạch máu trong hộp sọ vỡ ra, máu chảy và tràn vào xung quanh não.

Các di chứng tai biến mạch máu não

Các biến chứng sau đột quỵ có thể khác nhau tùy thuộc nhiều yếu tố như nguyên nhân tai biến là gì, người bệnh có được cấp cứu kịp thời hay không,… Một số di chứng tai biến mạch máu não thường gặp bao gồm:

• Não bị phù
• Động kinh
• Huyết khối tĩnh mạch sâu
• Tay chân tê yếu, một hoặc cả hai bên
• Khả năng vận động kém hoặc bị mất
• Phổi bị xẹp hoặc bị viêm
• Nhồi máu cơ tim
• Vai đau nhức
• Có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu
• Lo lắng, căng thẳng quá mức
• Rối loạn giấc ngủ dẫn đến trầm cảm
• …

Thông thường, ít nhất 30 ngày thì người bị tai biến mới có thể hồi phục lại trạng thái ban đầu. Tuy nhiên vẫn có rất nhiều trường hợp, di chứng để lại là vĩnh viễn, chỉ thuyên giảm nhờ các can thiệp khác chứ không thể hồi phục hoàn toàn.